Akcesoria dachowe – małe, ale ważne

Każdy dach wymaga nie tylko standardowych dachówek połaciowych, lecz także akcesoriów pozwalających w fachowy i estetyczny sposób wykończyć połać.

Pokrycie nawet mało skomplikowanego dachu jest kompleksowym systemem, obejmującym dachówki podstawowe, obróbki blacharskie, taśmy i akcesoria dodatkowe. Zależnie od typu dachu i jego estetycznego i funkcjonalnego wykończenia potrzebne są różne elementy dodatkowe. Poniżej zaprezentowane zostały rodzaje i przeznaczenie wybranych akcesoriów oraz sposoby ich montażu

1. Akcesoria do wykończenia krawędzi połaci:

• Dachówki skrajne (wiatrownice) – prawa i lewa

Dachówki skrajne stosuje się na prawej i lewej krawędzi połaci do wykończenia boków dachu. Ze względu na brzegowe położenie są one szczególnie narażone na działanie wiatru i wymagają stabilnego zamontowania, zapobiegającego ich unoszeniu.

• Gąsior podstawowy

Gąsior podstawowy służy do wykończenia kalenicy – miejsca styku dwóch połaci. Stosuje się go zarówno na szczycie dachu w przypadku dachów dwuspadowych), jak i na płaszczyźnie dachu na styku dwóch połaci w przypadku dachów wielospadowych. Gąsiory sprzedawane są razem z klamrą, za pomocą której mocuje się je do kalenicy. Należy je dodatkowo przykręcić wkrętami do kalenicy, aby zapewnić stabilność.

• Gąsior – łącznik kalenic

Gąsior – łącznik kalenic, zwany trójnikiem, zapewnia estetyczne i szczelne połączenie między kalenicami w miejscu styku kilku płaszczyzn dachu występujących w przypadku dachów wielospadowych. Montuje się go za pomocą uchwytu pod spodem gąsiora, na styku trzech (gąsior – łącznik kalenic – trójnik) lub czterech kalenic (gąsior – łącznik kalenic – czwórnik).

• Dachówka pulpitowa

Dachówki pulpitowe zostały specjalnie stworzone do wykończenia górnej krawędzi dachów jednospadowych, nazywanych też pulpitowymi, gdzie nie można stosować gąsiorów, jak na tradycyjnej kalenicy. Na rynku dostępne są różne warianty dachówek pulpitowych. Firma Röben oferuje na przykład dachówkę pulpitową połaciową (standardową), skrajną prawą oraz skrajną lewą, z których każda może mieć kąt nachylenia 70° lub 90°. Zaleca się przymocowanie każdej dachówki pulpitowej do więźby za pomocą klamry.

2. Akcesoria wspomagające wentylację połaci:

• Dachówka wentylacyjna

Dachówka wentylacyjna tworzy dodatkowe miejsce wlotu powietrza pod pokrycie i wykorzystywana jest szczególnie w przypadku dachów o dużych połaciach, na których brakuje dostatecznej wentylacji powierzchni pod dachówką połaciową. Sprzedawana jest w komplecie z siatką zapobiegającą dostawaniu się owadów i małych ptaków pod pokrycie.

• Wróblówka (grzebień okapu)

Wróblówka zapobiega gnieżdżeniu się ptaków pod okapem i zazwyczaj stosowana jest z kratką wentylacyjną, zapewniającą optymalną wentylację pokrycia. Montuje się ją poprzez przykręcenie do łaty startowej po zamocowaniu rynien, a przed ułożeniem dachówek okapowych.

3. Akcesoria służące do wykończenia wentylacji pomieszczeń:

• Kominek odpowietrzający

Działanie instalacji kanalizacyjnej najczęściej oparte jest na grawitacji, zatem aby nieczystości mogły spływać swobodnie, w rurach kanalizacyjnych potrzebne jest odpowiednie ciśnienie atmosferyczne. Dlatego kanalizacja powinna być zakończona kominkiem odpowietrzającym, umożliwiającym wyrównanie ciśnienia w rurach oraz usuwanie gazów kanałowych. Kominek powinno się montować wysoko na dachu, licząc od kalenicy maksymalnie w trzecim rzędzie dachówek.

• Kominek wentylacyjny

Kominek wentylacyjny może wykorzystywać jako zakończenie instalacji wentylacyjnej, między innymi łazienki, garażu i kuchni, np. podłączenia okapu. Właściwie dobrany kominek poprawia również uszczelnienie pokrycia w miejscu zakończenia kanałów wentylacyjnych. Nie należy mylić go z kominkiem odpowietrzającym. Kominek wentylacyjny ma 150 mm średnicy, przez co możliwe jest podłączenie go do grawitacyjnej instalacji wentylacyjnej, natomiast kominek odpowietrzający o średnicy ok. 100 mm nie może zgodnie z normą pełnić tej funkcji.

4. Akcesoria do przeprowadzenia przewodów przez dach:

• Dachówka antenowa

Dachówka antenowa pomaga tak wyprowadzić przewody, kable i maszt antenowy, by dach pozostał szczelny. Montowana jest w miejscu przechodzenia masztu przez dach.

• Dachówka solarna

Dachówka solarna służy przede wszystkim do przeprowadzania przez dach przewodów do kolektorów słonecznych, które powodują wymianę ciepła, a jej zastosowanie zapewnia ochronę przewodów przed wilgocią, ułatwia prowadzenie prac dekarskich i umożliwia zachowanie estetyki pokrycia. Przez dachówkę solarną należy prowadzić przewód pojedynczo, dlatego zwykle na jeden kolektor przypadają dwie takie dachówki, z przewodem na wejściu i wyjściu.

5. Inne akcesoria:

• Dachówka świetlikowa

Dachówka świetlikowa jest przeźroczysta i przepuszcza światło w 100%, dzięki czemu można ja stosować do doświetlania strychów. Wykorzystuje się ją ponadto na zadaszeniach w ogrodzie (nad stołem, grillem itp.), nad zadaszonymi wejściami do budynków, a także we wszystkich innych miejscach, wymagających doświetlenia, a nie ocieplonych.

• Ława kominiarska, stopnie kominiarskie

Ława kominiarska umożliwiają bezpieczne poruszanie się po dachu, głównie zapewniając dostęp do komina. Stopnie ławy montuje się od brzegów dachu lub od okna wyłazowego do komina, zaś ławę kominiarską przy kominie.

• Taśma do obróbek kominiarskich

Taśma do obróbek kominiarskich chroni przed przenikaniem wody deszczowej oraz topniejącego śniegu. Wykorzystuje się ją przede wszystkim do obróbek komina oraz uszczelnienia innych elementów dachu.

• Taśma kalenicowa

Taśma kalenicowa pełni dwie funkcje. Po pierwsze zapewnia szczelność dachu, zabezpieczając przed wnikaniem śniegu lub deszczu pod połać, po drugie umożliwia wentylację pokrycia. Przykleja się ją pod gąsiorami w taki sposób, by zachodziła za zamki pierwszego rzędu dachówek.

• Płotek przeciwśniegowy

Płotek przeciwśniegowy zapobiega gwałtownemu osuwaniu się pokrywy śnieżnej z dachu. Dzięki temu zapewnia bezpieczeństwo osób znajdujących się w pobliżu, co jest szczególnie istotne w przypadku dachów stromych. Najczęściej umieszcza się go w drugim lub trzecim rzędzie dachówek, licząc od okapu, a montuje poprzez przykręcenie do łaty. W przypadku dachu o nachyleniu większym niż 40° i długości krokwi powyżej 6 m, aby nie doszło do uszkodzenia płotka, należy zamontować dwa lub nawet więcej rzędów tych elementów.

• Dachówka dwufalowa

Dachówka dwufalowa przeznaczona jest głównie do zakończenia lewej części połaci. Dwie fale pozwalają zakryć zamki dachówki podstawowej (połaciowej), przez co znacząco poprawiona zostaje estetyka dachu. Najczęściej stosuje się ją na płaszczyznach ograniczonych ogniomurami lub ścianą, na przykład na kamienicach lub domach szeregowych. Przed montażem należy uwzględnić całkowitą szerokość dachówki dwufalowej, ponieważ ze względu na podwójną falę ma ona inne wymiary niż dachówki połaciowe.

• Śniegołap

Rozproszenie śniegołapu po całej połaci zapewnia ochronę wszystkich elementów dachu przed zsuwaniem się dużej masy śniegu. Śniegołazy zatrzymują napór śniegu i rozdzielają go na mniejsze części, inaczej zagrożone uszkodzeniem byłyby nie tylko pozostałe elementy przeciwśniegowe, w tym umieszczone przy krawędzi dachu płotki, ale również kominki odpowietrzające. Montażu śniegołapów dokonuje się podobnie jak w przypadku stopni kominiarskich przez wycięcie lub wybicie dolnych zamków dachówki położonej wyżej i przykręcenie dodatkowej łaty celem przymocowania uchwytu.

6. Akcesoria ozdobne

Akcesoria ozdobne pełnią funkcję stricte dekoracyjną. Zazwyczaj stosuje się je po to, by wyróżnić dach. Zwykle mają kształt zwierząt lub różnego rodzaju szpiców. Zamontowanie na dachu sowy, delfina, kota, koguta czy lunatyka podnosi dekoracyjność pokrycia.

Czy wiesz, że…

Akcesoria a koszt pokrycia

Akcesoria dachowe, są małe, ale bardzo ważne. Nie tylko zapewniają estetyczne wykończenie wszelkich krawędzi dachu, komunikację z kominem czy wentylację, ale także znacząco wpływają na koszt zakupu całego pokrycia – warto o tym pamiętać podczas szacowania ceny dachu. Nie wystarczy pomnożyć jego powierzchni przez zużycie dachówek podstawowych na 1m2 – należy jeszcze doliczyć ceny dachówek skrajnych, gąsiorów (lub dachówek pulpitowych jeśli dach jest jednospadowy), obróbek blacharskich, taśm… A to jedynie niezbędne minimum. Bardziej skomplikowane dachy wymagają jeszcze więcej akcesoriów. A jest to bardzo ważny punkt w kosztorysie, ponieważ koszt jednego akcesorium jest znacznie wyższy niż dachówki podstawowej. Mimo to, nie należy oszczędzać na elementach dodatkowych, ponieważ przykładowo, cena dachówki wentylacyjnej to mniej niż 1% wartości całego pokrycia, a jej brak może uniemożliwić prawidłową cyrkulację powietrza pod pokryciem i doprowadzić do gnicia więźby i osłabienia całej konstrukcji. Zatem pominięcie akcesoriów dachowych może spowodować, że dach będzie wymagał naprawy czy nawet ponownego ułożenia, co generuje koszty dwu- lub nawet trzykrotnie wyższe niż fachowe wykonanie pierwszego pokrycia dachowego. Kupując kompletny system krycia dachu wraz z akcesoriami trzeba zatem pamiętać, że dach jest inwestycją na pokolenia.