Cele i zasady stosowania folii i membran dachowych

Chociaż folie i membrany dachowe są materiałem stosowanym w konstrukcjach dachów spadzistych od wielu lat, wciąż budzą emocje. Wynikają stąd liczne wątpliwości dotyczące ich rodzajów, sposobów zastosowania i wymagań, jakim podlegają. Wiąże się to ściśle z konkretnym rozwiązaniem układania ocieplenia, grubości tego ocieplenia i wysokości krokwi, a także ze sposobami zapewnienia wentylacji połaci dachowej. Różnorodność obecnych na rynku materiałów może nastręczyć trudności w dokonaniu wyboru, jeżeli nie rozpatrzy się poszczególnych kryteriów oceny danego produktu. Tak jak w innych przypadkach i tu nie można kierować się tylko ceną, dlatego istotne są właściwe kryteria oceny.

Monier – producent dachówki Braas i RuppCeramika oraz akcesoriów dachowych, jako wiodąca na rynku firma wyspecjalizowana w zagadnieniach dachów spadzistych służy radą i pomocą we właściwym wyborze.

Divoroll Kompakt Divoroll Universal+

Jaki jest cel stosowania folii i membran dachowych?

Każdy dach, a w szczególności dach z ociepleniem, powinien być zabezpieczony przed kondensatem oraz mogącą się przedostać pod połać wodą opadową i śniegiem. Folie i membrany dachowe chronią konstrukcje dachu i termoizolację przed zawilgoceniem, np. w sytuacji uszkodzenia pokrycia. Jednocześnie zabezpieczają przed gromadzeniem się wilgoci pochodzącej ze skraplania się pary wodnej. Para wodna wytwarzana jest ciągle w zamieszkałych budynkach i sama w sobie nie jest zagrożeniem dla termoizolacji i konstrukcji dachu. Dopiero skroplona para wodna, czyli woda kondensacyjna może zbierać się w elementach budynku i przy większych ilościach może prowadzić do szkód spowodowanych zawilgoceniem. Znajduje się ona w powietrzu wydychanym przez mieszkańców, powstaje podczas gotowania, prania, kąpieli oraz wytwarzana jest przez rośliny. Gdyby para wodna przedostała się do termoizolacji, to przy niskich temperaturach na zewnątrz budynku doszłoby do wykroplenia się wilgoci wewnątrz ocieplenia, wzrósłby współczynnik przenikania ciepła dla przegrody i zawilgocenie narastałoby, powodując konieczność kapitalnego remontu dachu.

Rys.1 Zastosowanie folii nisko paro-przepuszczalnej z zachowaną szczeliną wentylacyjną na dachu ocieplonym

Jak właściwie dobrać folię lub membranę do konstrukcji dachu?

Ze względu na parametry związane ze zdolnością do transportu pary wodnej folie wstępnego krycia dzielimy na trzy podstawowe grupy: folie o niskiej paroprzepuszczalności, membrany wysoko paroprzepuszczalne, a także folie paroizolacyjne. Każdy rodzaj materiałów opisanych powyżej ma inne przeznaczenie oraz inne zalecenia dotyczące układania i dobrania do rodzaju konstrukcji dachu. Folie ochronne o niskiej paro-przepuszczalności, będące najdłużej w użyciu są na ogół produkowane z polietylenu i zbrojone siatką polipropylenową lub polipropylenu, np. folia nisko paro-przepuszczalna Braas Veltitech 120.

Rys.2 Zastosowanie membrany wysoko paro-przepuszczalnej np. Divoroll Kompakt na dachu ocieplonym z wykorzystaniem pełnej wysokości krokwi

Zastosowanie folii nisko paroprzepuszczalnych narzuca konieczność zachowania dodatkowej szczeliny wentylacyjnej pomiędzy folią, a materiałem termoizolacyjnym. (Rys.1) Konieczność ta jest spowodowana możliwością wykroplenia się wilgoci zawartej w powietrzu w warstwach leżących poniżej folii, natomiast duży opór dyfuzji pary wodnej przez taką folię uniemożliwia samoczynne osuszenie ocieplenia. Dlatego w celu niedopuszczenia do gromadzenia się wilgoci w połaci należy umożliwić przepływ powietrza w tym obszarze, który zabierze wilgoć kondensacyjną i odprowadzi do atmosfery. Przy skomplikowanych kształtach dachów, gdzie mamy dużą ilość koszy, okien połaciowych czy kominów, zapewnienie przepływu powietrza pod folią na całej połaci może być utrudnione. W takich przypadkach pomoże nam zastosowanie wkładek wentylacyjnych do folii, które tworząc szczelinę pomiędzy kolejnymi pasami folii zwiększają intensywność przepływu powietrza w obydwu kanałach. Innym sposobem zabezpieczenia wewnętrznej warstwy dachu, który nie wymaga stosowania dwóch szczelin wentylacyjnych, jest użycie membran wysoko paroprzepuszczalnych, takich jak Divoroll Pro i Divoroll Kompakt (Rys.2) czy Divoroll Universal+. Takie rozwiązanie stwarza dobre warunki wentylacji na całym dachu, a poza tym umożliwia wykorzystanie pełnej wysokości krokwi do ocieplenia, gdyż paroprzepuszczalną membranę układamy bezpośrednio na warstwie ocieplenia. Dzięki niskiemu oporowi dyfuzji pary wodnej, nawet w przypadku wykroplenia się wilgoci pod membraną, przedostanie się ona do przestrzeni wentylacyjnej i zostanie odprowadzona do atmosfery poprzez strumień powietrza płynący pod pokryciem dachowym od okapu do kalenicy. Dzięki ich stosowaniu niwelujemy utrudnienia w wentylowaniu połaci nawet na bardzo skomplikowanych dachach. Membranę Divoroll Kompakt oraz Divoroll Universal+ (Rys.3) możemy zastosować również bezpośrednio na deskowanie, gdyż charakteryzują się one bardzo dużą wytrzymałością mechaniczną. Kolejną grupą są folie paroizolacyjne, czyli takie, które stanowią zaporę dla dyfuzji pary wodnej. Są one stosowane po ciepłej stronie ocieplenia, w celu zapobieżenia przedostawaniu się pary wodnej powstającej w trakcie normalnego użytkowania pomieszczeń, stąd tak ważne jest prawidłowe i staranne wykonanie paroizolacji przy użyciu właściwych materiałów.

Rys.3 Zastosowanie membrany wysoko paro-przepuszczalnej na deskowaniu np. Divoroll Universal+

Jak porównywać folie i membrany dachowe?

Z technicznego punktu widzenia można wyróżnić kilka istotnych parametrów pozwalających na porównywanie właściwości folii i membran. Produkty, które posiadają znak CE zgodnie z normą EN 13859-1¹) muszą spełniać odpowiednie właściwości wyrobu do których należą: paroprzepuszczalność, gramatura, odporność na przesiąkanie wody, właściwości mechaniczne, odporności na promieniowanie UV oraz zakres temperatur w jakich dany produkt może być stosowany. Paroprzepuszczalność określa współczynnik sd służący porównaniu oporu dyfuzyjnego badanego materiału z oporem słupa powietrza o określonej grubości. Wartość parametru sd, dla materiałów uznawanych za wysoko paroprzepuszczalne powinna wynosić maks. 0,2 m. Gramatura, czyli ciężar powierzchniowy określa grubość folii lub membrany – im większa jest gramatura, tym większa jest grubość folii lub membrany. Kolejna własności to odporność na przesiąkanie wody, która dla klasy W1 – produkt odporny na przesiąkanie wody powinna być określana zgodnie z normą EN 1928. Właściwości mechaniczne czyli wytrzymałość na rozrywanie wzdłużne i poprzeczne oraz rozrywanie na gwoździu (przed i po sztucznym starzeniu badanego materiału). Cechy te są istotne w momencie montażu folii czy membrany oraz podczas układania pokrycia, gdyż wtedy są one narażone na uszkodzenia mechaniczne i przetarcia. Membrany o większej wytrzymałości nadają się do układania bezpośrednio na deskowanie (np. Divoroll Kompakt czy Divoroll Universal+). Istotnym parametrem dla wykonawcy i inwestora jest również okres odporności na promieniowanie UV. Chodzi tutaj o czas, w jakim folia lub membrana może być wystawiona na bezpośrednie działanie promieni słonecznych w trakcie układania pokrycia dachowego. Przekroczenie tego okresu skutkuje uszkodzeniem materiału i utratą właściwości. Jest to o tyle groźne, że początek tego procesu jest niezauważalny gołym okiem, natomiast później, już po pokryciu dachu trwa on dalej niewidoczny z zewnątrz i z czasem prowadzi do zniszczenia materiału. Folia Veltitech 120, membrany Braas Divoroll Pro, Braas Divoroll Kompakt czy Braas Divoroll Universal+, są odporne na bezpośrednie działanie promieniowania UV do czterech miesięcy.
Tak długi okres gwarantowany przez producenta pozwala na całkowite ułożenie pokrycia (biorąc pod uwagę również nieprzewidziane trudności, warunki atmosferyczne) i zasłonięcie folii czy membrany, mając pewność, że jej właściwości zostały nadal zachowane. Ostatnim z omawianych parametrów jest zakres temperatur w jakich można stosować folię i membrany Braas. Wartości te w przedziale od -40°C do +80°C są optymalne dla dachów pokrytych dachówkami cementowymi i ceramicznymi pod warunkiem, że dach jest prawidłowo wykonany i posiada właściwie funkcjonującą wentylację połaci dachowej. Podsumowując można stwierdzić, że podane wyżej zalecenia konstrukcyjne, sposób układania ocieplenia, oraz najważniejsze parametry folii i membran porządkują kryteria wyboru i ułatwiają porównywanie poszczególnych produktów (parametry techniczne folii i membran Braas znajdują się znajdują się na stronie www. braas.pl). Pozwalają one na uniknięcie błędów wykonawczych, mogących spowodować czasem duże szkody i kosztowne remonty.

Zdjęcia i rysunki pochodzą z archiwum Braas
Marek Podeszwa
Doradca techniczny Braas
¹) Elastyczne wyroby wodochronne. Definicje i właściwości wyrobów podkładowych. Część 1: Wyroby podkładowe pod nieciągłe pokrycia dachowe.