Kształcenie dorosłych w formach pozaszkolnych – krok po kroku

Obecnie system kształcenia zawodowego osób dorosłych reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych.

W kilku słowach postaram się przełożyć obszerną treści rozporządzenia na język interesujący przede wszystkim czytelników pracujących w zawodach cieśla i dekarz. Zapisy wspomnianego rozporządzenia umożliwiają zdobywanie i potwierdzanie kwalifikacji zawodowych w różny, przystępny dla zainteresowanych sposób i uwzględniają nabytą wcześniej wiedzę i umiejętności, oczywiście na określonych w rozporządzeniu zasadach.

Wspomniane rozporządzenie zawiera wykaz zawodów szkolnictwa zawodowego łącznie z nazwami kwalifikacji wyodrębnionych w poszczególnych zawodach. Zawody cieśla i dekarz są zawodami jednokwalifikacyjnymi, tzn. że wszystkie niezbędne umiejętności i kompetencje zawodowe zawarto w jednej kwalifikacji. W zawodzie cieśla jest to kwalifikacja K1 – Wykonywanie robót ciesielskich, a w przypadku dekarza jest to kwalifikacja K1 – Wykonywanie robót dekarskich. Warto wspomnieć, że w niektórych zawodach wyodrębniono dwie, a nawet trzy kwalifikacje.

Zawody cieśla i dekarz mogą być kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej 3-letniej dla młodzieży, która ukończyła gimnazjum oraz dla osób dorosłych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Nie ma możliwości kształcenia osób dorosłych w zasadniczych szkołach zawodowych.

Kształcenie ustawiczne prowadzi się w następujących formach pozaszkolnych:
1) kwalifikacyjne kursy zawodowe,
2) kursy umiejętności zawodowych,
3) kursy kompetencji ogólnych,
4) turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników,
5) kursy, inne niż wymienione w pkt 1–3, umożliwiające uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych.

Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach (takich samych jak w zasadniczych szkołach zawodowych dla cieśli i dekarzy), w zakresie jednej kwalifikacji. Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie przeprowadzanego na warunkach i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 22, ust. 2, pkt 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Minimalna liczba godzin kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. Tutaj należy dodać, że jeżeli kurs realizowany jest w systemie zaocznym, to ilość godzin może być zmniejszona, jednak nie mniej niż 65%. Warto wspomnieć, że istnieje możliwość realizacji części przedmiotów teoretycznych drogą internetową co ułatwia słuchaczom naukę oraz skraca czas trwania kursu.

Kwalifikacyjny kurs zawodowy kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Kwalifikacyjne kursy zawodowe jeśli realizowane są przez np. Centra Kształcenia Ustawicznego lub inne placówki edukacyjne o uprawnieniach szkół publicznych są bezpłatne. Czas trwania kursów kwalifikacyjnych zawodowych w zależności od przyjętej przez organizatora formy kształcenia (stacjonarna lub zaoczna) trwa najczęściej od 10 do 18 miesięcy.

Kurs umiejętności zawodowych jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach np. cieśla lub dekarz w zakresie:
– jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji, albo
– efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, albo
– efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów.

Mówiąc krótko, kurs umiejętności zawodowych jest wycinkiem całego programu nauczania dla danego zawodu w obszarze, który interesuje uczestnika. W przypadku tych kursów to uczestnik ponosi koszty kształcenia w wielkości uzależnionej m.in. od ilości uczestników i zakresu kursu. Kurs umiejętności zawodowych kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu umiejętności zawodowych.

Kolejną formą kształcenia jest kurs kompetencji ogólnych. Kurs ten prowadzony jest według programu nauczania uwzględniającego dowolnie wybraną część podstawy programowej kształcenia ogólnego np. wykorzystanie narzędzi matematyki, język ukierunkowany zawodowo, wykorzystanie narzędzi informatycznych czy też umiejętności komunikowania się. Minimalny wymiar kształcenia na kursie kompetencji ogólnych wynosi 30 godzin.

Informacyjnie wspomnę o kolejnej formie kształcenia w formach pozaszkolnych, jaką jest turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników w zakresie danego zawodu. W szczególnie uzasadnionych przypadkach turnusy mogą być organizowane dla młodocianych pracowników dokształcających się teoretycznie w zakresie różnych zawodów.

W zależności od potrzeb rynku pracy oraz zainteresowania słuchaczy, placówki kształcenia ustawicznego mogą proponować słuchaczom określone kursy doskonalące, jak również zainteresowani słuchacze lub firmy zatrudniające pracowników mogą podjąć współpracę w opracowaniu zakresu danego kursu np. dla siebie i swoich pracowników w celu realizowania go w ośrodku kształcenia ustawicznego.

Centrum Kształcenia Ustawicznego w Garbatce – Letnisku prowadzi obecnie kurs kwalifikacyjny z kwalifikacji K.1. Wykonywanie robót ciesielskich. Kurs prowadzony jest w systemie zaocznym. Od października przyszłego roku rozpoczynamy kurs kwalifikacyjny dla stolarzy i dekarzy. Również od przyszłego roku podejmujemy realizację programu przygotowującego osoby pracujące do egzaminów eksternistycznych we wspomnianych oraz innych zawodach – szczegóły tej formy uzyskiwania kwalifikacji zawodowych w następnym numerze.

CKU w Garbatce za pośrednictwem czasopisma Dekarz&Cieśla oraz współpracujących z CKU w ramach kształcenia zawodowego marki narzędzi Festool oraz właściciela profesjonalnego oprogramowania do projektowania budynków drewnianych firmy Dietrich’s, zaprasza do współpracy w zakresie kształcenia ustawicznego osoby prywatne, firmy zatrudniające pracowników z branży budowlanej (stolarz, cieśla, dekarz oraz inne), stowarzyszenia branżowe, cechy rzemiosł, jak również instytucje organizujące wyjazdy za granicę w poszukiwaniu pracy. Wspólnie możemy pomóc wielu osobom w uzyskaniu kwalifikacji zawodowych, osobom posiadającym doświadczenie zawodowe w zdobyciu w krótkim czasie potwierdzenia kwalifikacji oraz przyczynić się do podniesienia świadomości technicznej w zakresie wykonywanego zawodu.

Na nurtujące Państwa pytania o formy współpracy z Centrum Kształcenia Ustawicznego w Garbatce-Letnisku odpowiem pod numerem telefonu (48) 6210047, kom. 608 844 948 lub przez e-mail: warsztaty.zsp@vp.pl.
Z poważaniem,

Bogusław Szumilas

CKU w Garbatce-Letnisku
tel. 608 844 948
www.drzewna.com