Realizacja transportu pionowego przy budynkach zabytkowych.

Część druga: Dźwigi budowlane towarowe zakotwione do rusztowania

W pierwszej części artykułu opisaliśmy wyzwania i problemy, jakie dotyczą prac remontowych przy budynkach zabytkowych, objętych nadzorem Konserwatora Zabytków. Wspomnieliśmy w nim o trudnościach z zastosowaniem żurawi budowalnych przy tego typu obiektach. Co jednak zrobić, jeśli zakres robót wymaga użycia urządzeń transportu pionowego o większej stabilności toru jezdnego, czy wyższego udźwigu? W drugiej części artykułu prezentujemy użycie dźwigów towarowych budowlanych do prac przy budynkach zabytkowych.

Bardzo interesującym projektem, będącym jednocześnie świetnym przykładem współpracy wykonawcy z konserwatorami UTB instalującymi dźwig towarowy budowlany, jest remont dachu Bazyliki Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu. Ten bezcenny, zabytkowy obiekt jest gotyckim kościołem, znajdującym się w dekanacie strzegomskim w diecezji świdnickiej na Dolnym Śląsku. Początkowo kościół należał do zakonu rycerskiego joannitów, zaś parafia przy tym kościele została erygowana w XVI w. Od 2002 świątynia jest bazyliką mniejszą, a 13 kwietnia 2017 została podniesiona do rangi kolegiaty. 22 października 2012 roku obiekt został wpisany na listę pomników historii (za Wikipedią).

Transport pionowy przy budynkach zabytkowych

Bazylika, z punktu widzenia naszej branży, należy do bardzo trudnych obiektów. Średniowieczny kościół wybudowany z łamanego granitu, bazaltu oraz piaskowca, wymaga starannego wyboru miejsc pod kotwienie rusztowania. Jednocześnie mieszana struktura kamiennych ścian, składających się ze skał o innych właściwościach oraz różnych wielkościach, w zasadzie uniemożliwia montaż jakichkolwiek urządzeń typu dźwigi towarowe budowlane, czy platformy ze wstępem osób. Wynika to z odmiennej koncepcji kotwienia rusztowań i urządzeń transportu pionowego. Rusztowania kotwimy punktowo, co pozwala nam wybrać najlepsze miejsce do wiercenia w murze kamiennym. Niestety, przy dźwigach budowalnych nie mamy takiej możliwości. Kotwienia do ścian posiadają minimum cztery, znajdujące się w odległości kilku centymetrów od siebie, otwory na kotwy, co w takim przypadku oznacza konieczność wwiercania się kilkukrotnie w ten sam kamień. Pomijając już czasochłonność takiego kotwienia, ryzykujemy jednocześnie bardzo prawdopodobne pęknięcia materiału, a w konsekwencji zniszczenie fragmentów zabytkowego muru.

Na szczęście, w takich przypadkach z pomocą przychodzą produkty GEDA GmbH. Dwa dźwigi, z szerokiej oferty urządzeń transportu pionowego, zostały przystosowane do prac zarówno przy samodzielnym kotwieniu do ściany obiektu, jak i do kotwienia wyłącznie do rusztowania. Urządzenia GEDA 200Z i GEDA 300Z posiadają w Dokumentacji Techniczno-Ruchowej Producenta instrukcję montażu i użytkowania do konstrukcji rusztowaniowej. Właśnie w ten sposób Generalnemu Przedstawicielowi GEDA w Polsce, firmie High-Tech Sp. z o.o. udało się zamontować dźwig towarowy budowlany GEDA 300Z przy strzegomskiej bazylice.
Projekt rozpoczął się od przygotowania wyliczeń sił nacisku na podłoże oraz punkty kotwiące. Z powodu niemożności użycia firmowych łap kotwiących, rusztowanie musiało być zakotwione w każdym punkcie kotwienia urządzenia do ściany oraz być w stanie dodatkowo przenieść obciążenia GEDA 300Z wraz z maksymalnym, dopuszczonym ładunkiem. Po instalacji odpowiednio przygotowanego rusztowania, konserwatorzy mogli przystąpić do montażu. Jednym z najważniejszych zadań było prawidłowe ustawienie jednostki podstawowej w stosunku do rusztowania oraz samego podłoża. W pełni zmontowana, trzydziestometrowa jednostka waży ponad 1000 kg oraz wywiera nacisk na podłoże 42 kN/m², więc konserwatorzy uważnie dopasowali odległość masztu do rusztowania i wypoziomowali podstawę.

Następnie zamontowali pierwsze i kolejne kotwienia według poniższej instrukcji: „Rurę mocującą zacisnąć w obu stałych złączkach uchwytu masztu, do rusztowania rura mocowana jest za pomocą dwóch złączek rusztowania. \
Rurę podpierającą zacisnąć w ruchomej złączce uchwytu masztu, poprowadzić do pionowej ramy i tam przymocować za pomocą złączki rusztowania”.
Po sprawdzeniu prawidłowego działania urządzenia, jazd testowych po całej długości masztu „na pusto” i z obciążeniem, ekipa zamontowała furtę wyładowczą. Po ostatnich testach należało tylko czekać na pozytywny odbiór wykonany przez inspektora Urzędu Dozoru Technicznego.

W przypadku tego urządzenia, należącego do floty rentalowej High-Tech Sp. z o.o., nie dokonywano odbioru według nowej interpretacji UDT. Jako urządzenie do wynajmu najprawdopodobniej będzie pracowało przy różnych typach rusztowań u wielu klientów. Możliwość użytkowania urządzenia przez dwa lata, bez ponownych odbiorów, jest możliwa przy używaniu jednego, wpisanego do protokołu typu rusztowania. Takie rusztowanie staje się obiektem, a kolejne montaże GEDA 200Z i GEDA 300Z, są traktowane jako użycie na tym samym obiekcie. W przypadku Bazyliki w Strzegomiu, nadal pozostaje opcja zmiany miejsca montażu na terenie jednej budowy, bez ponownych odbiorów UDT. Dźwig GEDA 300Z objęty jest dozorem technicznym ograniczonym, co oznacza, że dopóki nie opuści terenu budowy, może być przestawiana przez uprawnionych konserwatorów UTB.

Dzięki wspólnej pracy wykonawcy i konserwatorów UTB, udało się przeprowadzić trudny projekt, umożliwiający remont niezwykle cennego, dolnośląskiego zabytku. Dla doświadczonych ekip takie wyzwania to, poza ciężką i odpowiedzialną pracą, prawdziwa duma z końcowego efektu. Z drugiej strony dla właścicieli obiektów zabytkowych jest to zazwyczaj jedyne dostępne rozwiązanie pozwalające na realizację prac remontowych.

W przypadku podobnych wyzwań konstrukcyjnych zapraszamy do kontaktu przez stronę bawarskiego producenta: www.geda.de, Generalnego Przedstawiciela GEDA w Polsce, firmy High-Tech Sp. z o.o.: www.geda24.pl