Wkręty SSH/SSF – szybszy montaż złączy ciesielskich

Czas montażu od zawsze był ważnym czynnikiem na budowie. Z roku na rok wraz ze wzrostem wynagrodzeń i brakiem doświadczonych montażystów aspekt ten staje się jeszcze istotniejszy. Kwestia czasu montażu ma szczególne znaczenie w przypadku konstrukcji prefabrykowanych – domów szkieletowych czy wiązarów dachowych. Montaż pojedynczego złącza ciesielskiego trwa chwilę, jednakże jeśli musimy zamontować kilkaset złączy, jest to już proces dość czasochłonny. Dlatego warto poszukiwać rozwiązań pozwalających w znacznym stopniu przyspieszyć wykonywanie połączeń z wykorzystaniem złączy ciesielskich.

Systemowe łączniki do złączy

Decydując się na stosowanie złączy ciesielskich konkretnego producenta, należy bezwzględnie przestrzegać wytycznych w zakresie wymaganych łączników, z reguły gwoździ pierścieniowych, koniecznych do wykonania połączenia. Jest to bardzo ważny czynnik dla uzyskania deklarowanej przez producenta nośności połączenia. Metalowe złącza ciesielskie z reguły montowane są przy pomocy pierścieniowych gwoździ systemowych (Zdj. 2).

Ten wymóg jest bardzo często bagatelizowany i w konsekwencji połączenia są montowane przypadkowymi łącznikami. Jest to jeden z najpoważniejszych błędów montażowych. Skutkiem stosowania niewłaściwych łączników jest utrata gwarancji nośności połączenia deklarowanej przez producenta w katalogach technicznych. Formalnie rzecz biorąc, jeśli w czasie odbioru konstrukcji inspektor zauważy złącza, zamontowane innymi łącznikami niż wskazanymi w dokumentacji technicznej jest to powód do zakwestionowania poprawności montażu.

Wymóg stosowania systemowych łączników ma bardzo mocne uzasadnienie. Aby określić nośność połączenia z użyciem złączy ciesielskich, należy serię takich połączeń zniszczyć w laboratorium wyposażonym w odpowiednią maszynę wytrzymałościową. W czasie badań złącza są przybijane konkretnymi łącznikami dostarczonymi przez producenta. Z tego powodu nośności uzyskane w badaniach mają jedynie przełożenie na te konkretne łączniki. Aby producent mógł wziąć odpowiedzialność za publikowane nośności, musi wymagać identycznego montażu na placu budowy. Tylko wtedy nośności podawane przez producenta, z których korzysta projektant konstrukcji zostaną osiągnięte w realnej konstrukcji.

Montaż dużych złączy przeznaczonych do przenoszenia bardzo dużych obciążeń czasami wymaga wbicia ponad stu gwoździ w jednym połączeniu. Może być to bardzo czasochłonne. Z tego powodu dla niektórych złączy dopuszczane jest użycie alternatywnie gwoździowania częściowego. Stosując gwoździowanie częściowe uzyskujemy mniejszą nośność połączenia, ale zyskujemy na czasie montażu. Decyzji o zastosowaniu gwoździowania częściowego niestety nie można podjąć na budowie, musi o tym zdecydować konstruktor w czasie analizy statycznowytrzymałościowej konstrukcji. Jeżeli projektant dał nam możliwość zastosowania gwoździowania częściowego, ważne jest aby wykonawca przestrzegał dokładnych schematów gwoździowania częściowego podanych w katalogach technicznych producenta. Dobrą praktyką projektową jest opisywanie detalu połączenia z użyciem złącza z dołączoną informacją o typie, ilości i sposobie rozmieszczenia łączników.

Gwoździowanie częściowe jest podstawowym sposobem przyśpieszenia montażu złączy ciesielskich. Innym jest zastosowanie wkrętów systemowych (CSA) zamiast gwoździ systemowych (CNA) lub zastąpienie gwoździ luzem gwoździami przeznaczonymi do gwoździarek (zdj. 3). W tym przypadku nadal obowiązuje nas zasada stosowania łączników typu wskazanego przez producenta złączy. Większość producentów zauważając rosnącą popularność gwoździarek oferuje gwoździe systemowe łączone w paski kompatybilne z gwoździarkami dostępnymi na rynku.

Innowacyjne wkręty do montażu złączy ciesielskich

Najnowszym sposobem montażu złączy ciesielskich Simpson Strong-Tie jest zastosowanie wkrętów SSH lub SSF. Są to wkręty o średnicy 8 lub 10mm, które wkręca się w duże otwory zwykle przeznaczone do montażu kotew mechanicznych lub chemicznych. Zastosowanie tych wkrętów pozwala w dużym stopniu skrócić czas montażu. Zamiast wbijać kilkanaście lub kilkadziesiąt gwoździ wystarczy wkręcić kilka wkrętów.

Wkręty SSH i SSF zaprojektowane zostały specjalnie do zastosowania ze złączami ciesielskimi. Nie wymagają wstępnego nawiercenia, dzięki czemu ich użycie jest łatwe i szybkie. Posiadają poszerzenie średnicy trzpienia pod łbem do średnicy otworu w złączu. Zwiększa to powierzchnie kontaktu pomiędzy złączem a trzpieniem wkrętu i zapewnia poprawne przenoszenie obciążeń miedzy łączonymi elementami.

Wkręty SSH mają łeb sześciokątny z gniazdem TX-40. Umożliwia to montaż wkrętarką z bitem lub nakładką sześciokątną. Wkręty SSF od SSH odróżnia jeden element – łeb. SSF posiadają płaski okrągły łeb z gniazdem TX-40 (Zdj. 4). Warto wspomnieć, że oba typy wkrętów zabezpieczone są antykorozyjnie powłoką Impreg+, dzięki czemu mogą być stosowane na zewnątrz (3. Klasa użytkowania wg. Eurokodu 5). Umożliwia to ich zastosowanie w złączach przeznaczonych do środowiska z bezpośrednim oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Wkręty SSH i SSF są pierwszymi i jedynymi na rynku łącznikami o dużej średnicy przeznaczonymi do złączy ciesielskich. W najnowszym katalogu Simpson Strong-Tie dostępne są nośności złączy z zastosowaniem tych łączników. Dobrym przykładem takiego zastosowania jest połączenie drewnianych belek z użyciem wieszaka belki. Aktualnie można wybrać jeden z trzech sposobów montażu – gwoździowanie pełne, częściowe lub montaż z wkrętami SSH/SSF (Tab. 1).

Tab. 1. Dopuszczalne sposoby montażu.

Schemat montażu	Zastosowane łączniki
	30 gwoździ CNA 4,0×50
	18 gwoździ CNA 4,0×50
	6 gwoździ CNA 4,0×50, 4 wkręty SSH 10,0×50

Każdy z tych sposobów montażu jest poprawny i ma określone nośności w katalogu technicznym i Europejskiej Ocenie Technicznej. Jak widać w przytoczonym przykładzie konkretnego rozmiaru wieszaka belki, zastosowanie wkrętów SSH/SSF pozwala w dużym stopniu zredukować ilość montowanych łączników, a co za tym idzie, znacznie zredukować czas montażu. Jeszcze lepszy efekt można uzyskać przybijając wieszak do belki drugorzędnej w zakładzie prefabrykacji i w takiej formie dostarczając do go na budowę. W czasie montażu wymagane będzie jedynie przykręcenie 4 sztuk wkrętów SSH/ SSF. Zajmie to dosłownie kilka sekund. Będzie to znaczące przyśpieszenie w stosunku to montażu z użyciem pełnego gwoździowania kilkudziesięcioma gwoździami.

Zastosowanie nowych wkrętów nie ogranicza się oczywiście do wieszaków belek. Możliwe jest ich zastosowanie z coraz większą gamą złączy Simpson Strong-Tie (zdj. 5). Złącza możliwe do zastosowania z wkrętami SSH/SSF będą się systematycznie pojawiać. Wiąże się to z dużymi nakładami pracy i czasu, ponieważ każde kolejne złącze wymaga nowych badań laboratoryjnych z użyciem maszyn wytrzymałościowych i aktualizowania Europejskich Ocen Technicznych. Niemniej jednak, na podstawie pozytywnej opinii montażystów wykorzystujących wkręty SSF i SSH na polskim i europejskim rynku, jesteśmy przekonani o wzroście popularności tego typu połączeń.

W razie pytań dotyczących poprawności wykonania lub sposobów montażu złączy ciesielskich zachęcamy do kontaktu z inżynierami z działu wsparcia technicznego Simpson Strong-Tie.
Z chęcią podzielimy się z Państwem wiedzą i doświadczeniami naszymi i naszej firmy. Tel: 22 865 22 00 e-mail: poland@strongtie.com

mgr inż. Tomasz Szczesiak
Kierownik techniczny oddziału Simpson Strong-Tie